Regionale datapilots

Gecertificeerde praktijken kunnen waardevolle informatie halen uit de Nederlandse Databank Dyslexie (NDD). Maar met deze NDD-data kunnen we nog veel meer. In een aantal regionale datapilots wordt daar ervaring mee opgedaan. Jolanda Roelfsema vertelt er meer over.

Een aantal jaar geleden is de Nederlandse Databank Dyslexie ondergebracht bij een nieuwe leverancier: Tremani. ‘De NDD is toen helemaal opnieuw ingericht en opgeleverd. Sindsdien heeft de NDD nieuwe mogelijkheden die we ten volle willen benutten. Daarom zijn we in verschillende regio’s bezig met datapilots’, vertelt Jolanda Roelfsema, vicevoorzitter van de raad van bestuur van het NKD en voorzitter van de Beleidsadviescommissie.
In  de regio’s die meedoen aan de pilots, was men voorheen ook al in meer of mindere mate bezig met datamonitoring. Dan werd er bijvoorbeeld gekeken naar het aantal aanmeldingen voor de vergoede dyslexiezorg, het aantal leerlingen in diagnose of behandeling. Jolanda: ‘Voorheen moesten die data bij de afzonderlijke zorgaanbieders worden uitgevraagd. Dat is verleden tijd. Het NKD wil de datamonitoring kracht bijzetten en stelt de data daarom beschikbaar aan ketenpartners die de NDD-data willen benutten voor kwaliteitsdoeleinden. Zo versterken we de keten en dragen we bij aan kwaliteit.’ De regio’s die meedoen aan de pilots zijn heel verschillend in omvang. In de ene regio betreft het één gemeente en een handjevol scholen. In een andere regio zijn er bijna tweehonderd scholen, tientallen schoolbesturen en meerdere gemeenten en samenwerkingsverbanden. De andere regio’s zitten hier qua omvang tussenin.

De dienstverlening van het NKD

Bij het aanleveren van de data onderscheidt het NKD drie pakketten: het kwantitatieve pakket, het duidingspakket en het optimalisatiepakket. Jolanda legt uit: ‘Bij het kwantitatieve pakket gaat het puur om de cijfers. We leveren de data over het aantal kinderen dat gebruikmaakt van de vergoede dyslexiezorg ( diagnostiek en  behandeling). We maken inzichtelijk welke aantallen je op basis van de prevalentienorm zou verwachten en wat het werkelijke beeld is. Bij het duidingspakket verstrekken wij dezelfde data maar voegen daar een analyse aan toe. In die analyse nemen we de data van meerdere jaren mee. Op dit moment bevat de NDD de data van 2021 en 2022. Binnenkort zijn ook de data van 2023 beschikbaar; die kunnen we dan ook meenemen in de meerjarige trendanalyse. De analyse die we maken, delen we in een gesprek. Het optimalisatiepakket gaat nog een stap verder. Daarbij formuleren de betrokkenen een verbeterplan, dat is gericht op optimalisatie van de keten. Het NKD denkt dan mee  over dit plan.’

Het gaat om het goede gesprek

De NDD bevat uitsluitend data over kinderen die gebruikmaken van de vergoede dyslexiezorg. Het NKD kan bijvoorbeeld inzichtelijk maken van welke scholen of uit welke wijken zij komen. Ook kan een clustering worden gemaakt, onder meer op het niveau van gemeente, inkoopregio, samenwerkingsverband of schoolbestuur. Dit geeft waardevolle sturingsdata. Jolanda noemt als voorbeeld  het schoolbestuur: ‘Zij zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de toeleiding naar de dyslexiezorg. Met het overzicht dat wij aanleveren, kan het bestuur met zijn scholen in gesprek gaan. Daarbij gaat het niet om ‘jij verwijst te veel’ of ‘jij verwijst te weinig’. Zo’n gesprek zou tot niks leiden, hooguit tot een hoop ergernis. Het gaat om het voeren van het goede gesprek met elkaar over de vraag: wat hebben we nodig om het met elkaar zo goed mogelijk te doen? Het is natuurlijk geweldig als ook de onderwijsdata worden meegenomen in zo’n gesprek, bijvoorbeeld over de ondersteuningsniveaus 1, 2 en 3 van (technisch) lezen en spellen. Als NKD beschikken wij daar niet over, die moeten echt uit de koker van het onderwijs zelf komen.’

Stip op de horizon: landelijke datamonitor

‘Uiteindelijk wil je natuurlijk de hele keten in beeld hebben. Daarvoor zijn niet alleen de data van de zorgaanbieders nodig maar ook de onderwijsdata. In het verbeterplan dyslexie, opgesteld door de ministeries van OCW en VWS, is het inrichten van een landelijke datamonitor één van de verbeterpunten. Hoe dat er allemaal precies uit gaat zien, is nog onderwerp van gesprek. Dat kunnen we als NKD niet alleen, daar hebben we onze partners voor nodig. Tot die landelijke monitor een feit is, kunnen wij met de huidige NDD-data in ieder geval alvast een eerste aanzet geven voor het optimaliseren van de keten. Die data zijn een vliegwiel om met elkaar de kwaliteit te verbeteren.’

Data voor alle ketenpartners

In een aantal regio’s zijn de datapilots al in volle gang, er is nog ruimte voor een aantal extra deelnemers. Jolanda: ‘Dit eerste jaar houden we het bewust nog een beetje klein, zodat we goed kunnen ontdekken hoe we de datamonitoring vanuit de NND zo praktisch en efficiënt mogelijk kunnen inrichten voor dit doeleinde. We willen dat het kwantitatieve pakket straks met één druk op de knop klaar is.’

Na deze pilotfase kunnen ketenpartners van het NKD via de weergegeven procedure informatie uit de NND opvragen. Jolanda: ‘Dit is een uitbreiding van onze bijdrage. We vinden het belangrijk dat de data uit de NDD maximaal worden benut en bijdragen aan het versterken van de hele keten. Dat is een prachtige aanvulling op de gebruiksmogelijkheden voor onze gecertificeerde praktijken. Zij kunnen de NDD-data gebruiken voor hun eigen praktijkvoering, kwaliteitsbeleid, benchmark en communicatie met opdrachtgevers, maar ook in regionale kwaliteitstrajecten. En het mooie is, het zit allemaal in het NDD. De praktijken hoeven er niets extra’s voor te doen als ze hun data eenmaal correct aangeleverd hebben.’