Ga naar de inhoud
Als het over kwaliteit in dyslexiezorg gaat

NIEUWSBRIEF 11

Poortwachtersbijeenkomst groot succes

De Social Impact Factory (Utrecht) was vrijdag 8 februari jl. het decor van een goed bezochte Poortwachtersbijeenkomst die het NKD had georganiseerd. De aanwezigen werden onder meer geïnformeerd over de Leidraad 2.0, de Handreiking 2.0 en het Leerlingdossier 3.0. Deze drie producten zijn inhoudelijk nu helemaal op elkaar afgestemd. Tijdens de bijeenkomst werd ook in kleine groepjes aan een casus gewerkt. Dat smaakte naar meer: veel Poortwachters willen vaker inhoudelijk contact met collega’s in het land. Het NKD gaat kijken hoe ze dit in het vat kan gieten.

Tijdens de bijeenkomst presenteerden het NKD, het Expertisecentrum Nederlands drie uitgaven die werden herzien in het kader van Sjapo (Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie):

  • De Leidraad, versie 2.0
    (volledige naam: Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie)
  • De Handreiking, versie 2.0
    (volledige naam: Handreiking voor de invulling van ondersteuningsniveau 2 en 3 bij het vermoeden van Ernstige Enkelvoudige Dyslexie)
  • Leerlingdossier Dyslexie, versie 3.0
    Voor deze bijeenkomst waren deze drie documenten gebundeld in één boekje, maar ze zijn ook digitaal beschikbaar op de website.

Wat en hoe

Simpel gezegd beschrijft de Leidraad ‘het wat’, ofwel het proces dat doorlopen wordt vanaf het moment waarop de leerling opvalt (als het gaat om lees- en spellingproblemen) tot en met het moment waarop de leerling al dan niet verwezen wordt naar EED-zorg. De Handreiking beschrijft ‘het hoe’, ofwel de concrete, inhoudelijke invulling van ondersteuningsniveau 2 en 3, waarvoor de school verantwoordelijk is. De school gebruikt het Leerlingdossier om de leerling aan te melden bij het vermoeden van EED. Het bevat alle informatie om de achterstand en hardnekkigheid aan te tonen.
De leidraad, de handreiking en het leerlingdossier zijn ontwikkeld voor een brede groep professionals: leerkrachten, ib’ers, rt’ers, poortwachters, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, zorgaanbieders, schoolbesturen en gemeenten.

Foto van Maud van Druenen tijdens haar presentatie.

Maud van Druenen van Expertisecentrum Nederlands geeft een toelichting op de handreiking

Documenten op elkaar afgestemd

De Leidraad 2.0, de Handreiking 2.0 en het Leerlingdossier 3.0 zijn natuurlijk niet helemaal nieuw, maar de drie documenten zijn nu volledig op elkaar afgestemd. Ten opzichte van eerdere versies zijn de documenten inhoudelijk aangepast, uitgebreid en aangescherpt. Er is één verandering in het Leerlingdossier die klein lijkt, maar van wezenlijk belang is: voortaan wordt het leerlingdossier óók ondertekend door het bevoegd gezag. Zo wordt de verantwoordelijkheid nog eens extra onderstreept.

Effectieve componenten

De Handreiking 2.0 bevat ook een handig overzicht met zogenoemde werkzame componenten voor de ondersteuning bij lezen en spellen. Deze componenten zijn gebaseerd op onderzoeks- en praktijkervaring. Het gaat bijvoorbeeld om ‘aandacht voor gerichte feedback’, ‘aandacht voor generalisatie’ en ‘eerst goed, dan snel’. “Het zijn punten die je als school in je achterhoofd moet hebben als je een interventie aanbiedt. Voor Poortwachters zijn deze punten relevant om kritisch te kunnen bepalen of de school inhoudelijk de goede dingen heeft gedaan en om de school daarop te bevragen”, vertelt Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands).

Foto van Chris Struiksma en Marijke van Grafhorst tijdens hun presentatie

Chris Struiksma en Marijke van Grafhorst lichten de taken en verantwoordelijkheden van poortwachters toe

Positioneel Poortwachtersprofiel

De bijeenkomst werd afgesloten met een presentatie van Chris Struiksma en Marijke van Grafhorst (NKD) over de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Poortwachter. Het NKD stelt vast dat er afgelopen jaren een grote variatie is ontstaan in de invulling van de positie van Poortwachters. Zij zijn doorgaans in dienst van de gemeente, het samenwerkingsverband of een zorgaanbieder. Hun positie is van invloed op hun taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in de dyslexieketen.
Afhankelijk van de positie is het NKD van mening dat de Poortwachter over de volgende minimale competenties moet beschikken (Positioneel Poortwachtersprofiel):

  • Kennis en vaardigheden met protocollair werken binnen de driehoek
  • Communicatief vaardig
  • Besluitvaardig
  • Ketenbewust
  • Voor een administratieve invulling: HBO-opleiding; voor de systeemkant HBO- of WO-opleiding; voor de klinische functie: post-WO.

Positieve reacties

Wat vonden de aanwezige Poortwachters van de bijeenkomst en hoe kijken zij tegen hun eigen rol aan? De redactie van de nieuwsbrief polste de meningen.

“We willen zorgen dat het leesonderwijs op ondersteuningsniveau 1 overal op orde is, omdat je daarmee het aantal aanmeldingen voor EED-zorg terugdringt. Tweejaarlijks verzamel ik van al onze scholen de leesresultaten DMT en AVI. Ik vergelijk die met de rest van Nederland, maak een uitsplitsing per school en per jaargroep. Op basis daarvan kan bepaald worden wat er nodig is, bijvoorbeeld een specifiek cursusaanbod.
Ik vind een Poortwachtersnetwerk erg nuttig: je wisselt informatie uit met andere Poortwachters en krijgt nuttige informatie van bovenaf. Wat mij betreft komen dit soort bijeenkomsten er vaker.”
Chruf van Kempen, SWV Waterland

Foto van de deelnemers die een 'poortwachtershappertje' vouwen.

De deelnemers vouwen een ‘poortwachtershappertje’

“Ik voel een sterke drive om het leesonderwijs op een hoger plan te tillen. Vandaar dat ik bij het beoordelen van dossiers (positief gestelde) feedback geef aan scholen. Scholen vinden mij kritisch, maar waarderen mijn feedback wel.
Ik vind het positief dat het NKD verbindingen legt tussen Poortwachters. Zo kun je van elkaar leren, ervaringen uitwisselen en elkaar kritisch bevragen. Aan een intervisiegroep met andere Poortwachters zou ik dan ook graag deelnemen.”
Yvonne van Daele, SWV Brabantse Wal

“Ik vond de bijeenkomst erg interessant. In de praktijk loop je wel eens tegen zaken aan, die je zou willen overleggen met een collega in het land. Als er bijvoorbeeld een website zou zijn, waar Poortwachters elkaar digitaal kunnen bevragen, zou ik daar graag aan meedoen.
Het verbeteren van het lees- en spellingonderwijs vind ik een van mijn belangrijkste taken als Poortwachter. Regelmatig heb ik contact met de orthopedagogen van het schoolbestuur om te kijken waar een verbeterslag gemaakt kan worden.”
Marie-José Tonnaer, Sterker Sociaal Werk (Nijmegen)

Foto van iemand die het 'poortwachtershappertje' vouwt.

Het ‘poortwachtershappertje’

Download de Presentatie over de herziene versie van de Leidraad, de Handreiking en het Leerlingdossier
Download de Presentatie over het Positioneel Poortwachtersprofiel

 

Back to top