Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie goed op stoom

Begin 2018 ging het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie van start. Er zijn inmiddels verschillende waardevolle zaken ontwikkeld, zoals de website dyslexiecentraal.nl. Lees het gesprek met Jack Biskop, voorzitter van de stuurgroep van het stimuleringsprogramma, over de achtergronden en de ambities.

Voor wie Jack Biskop niet kent, introduceren we hem graag even. Tot 2012 zat hij in de Tweede Kamer, waar hij als woordvoerder onderwijs ook het onderwerp dyslexie in portefeuille had. Inmiddels is hij directeur van samenwerkingsverband passend onderwijs Roosendaal-Moerdijk en voorzitter van het landelijke netwerk leidinggevenden samenwerkingsverbanden. Jack vertelt dat hij het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie al vanaf de start met veel belangstelling volgt. “Binnen passend onderwijs is dyslexie een belangrijk onderwerp. In veel gemeenten zijn de samenwerkingsverbanden nauw betrokken bij de toegang tot de vergoede dyslexiezorg, in de rol van poortwachter.”

Samen werken aan preventie

Sinds een klein jaar is Jack voorzitter van de stuurgroep van het Stimuleringsprogramma. Bij dit programma zijn allerlei organisaties betrokken die op een of andere manier te maken hebben met dyslexie, laaggeletterdheid en lees- en spellingproblemen. Samen werken zij aan preventie en een effectieve, integrale aanpak van leesproblemen, dyslexie en laaggeletterdheid. “Ik ben heel enthousiast over dit programmadoel. Het is belangrijk dat inspanningen en kennis bij elkaar worden gebracht en dat er een stukje coördinatie is. Rondom dyslexie is heel veel kennis, bijvoorbeeld over materialen, programma’s en good practices. De kennis is gefragmenteerd en onvoldoende ontsloten; nog lang niet iedereen weet de kennis te vinden. Met het programma maken we objectieve, betrouwbare kennis toegankelijk, zodat onderwijs- en zorgprofessionals zich gesterkt voelen om de problematiek aan te pakken. Preventie is daarbij belangrijk.”

Laaggeletterdheid

Een tijdige en effectieve aanpak van (ernstige) lees- en spellingproblemen zal naar verwachting het aantal verwijzingen naar de (vergoede) dyslexiezorg verminderen en laaggeletterdheid terugdringen. “Iedereen die in het Nederlandse onderwijs rondloopt, mezelf inbegrepen, schaamt zich werkelijk de ogen uit zijn hoofd als hij in de krant moet lezen dat we vijftien procent van onze kinderen functioneel analfabeet van school laten gaan. Hoe is dit mogelijk in een beschaafd land, met fantastisch onderwijs en geweldige wetenschappers?”, vraagt Jack zich hardop af.

Digitaal platform: dyslexiecentraal.nl

Onderstaand 10-puntenplan vormt de basis van het Stimuleringsprogramma.

Jack is zichtbaar trots dat het digitale platform – dyslexiecentraal.nl – er inmiddels is. “Deze website is hét punt waar mensen betrouwbare informatie kunnen vinden. De website voorziet duidelijk in een behoefte. Door de coronacrisis had het veld bijvoorbeeld allerlei vragen over de manier waarop je de hardnekkigheid vaststelt bij afstandsonderwijs of hoe je een kind op afstand extra ondersteunt. De informatie hierover werd massaal gedownload.”

Nieuw instrument: de Dyslexiescan voortgezet onderwijs

De informatie op dyslexiecentraal.nl wordt voortdurend aangevuld en uitgebreid. Ook nieuwe instrumenten en materialen, die in het kader van het Stimuleringsprogramma worden ontwikkeld, komen op de site. Bijvoorbeeld de Scan preventieve aanpak lezen en spellen en de  Dyslexiescan voortgezet onderwijs. “Met deze laatste scan kun je als bestuur nagaan of jouw beleid met betrekking tot de begeleiding van leerlingen met lees- en spellingproblemen of dyslexie goed in de stijgers staat of dat er wellicht verbetering mogelijk is. Voor het primair onderwijs komt er op korte termijn een vergelijkbare scan.”

Regiobijeenkomsten

Over de regiobijeenkomsten zegt Jack: “In 2019 vond in Nijmegen de eerste regiobijeenkomst plaats. Die was bedoeld om het draaiboek uit te proberen en ervaring op te doen. In 2020/2021 zouden we in zeven regio’s soortgelijke bijeenkomsten gaan organiseren. En toen kwam corona…”
Als alternatief worden samenwerkingsverbanden uitgenodigd om kleinschalige online bijeenkomsten te gaan organiseren voor alle partners in hun regio. De invalshoek daarvan wordt: hoe kun je op lokaal niveau de samenwerking rondom de preventie van laaggeletterdheid, en de aanpak van leesproblemen en dyslexie zo goed mogelijk vormgeven en organiseren? “We zijn bezig om hiervoor een draaiboek te maken, zodat de samenwerkingsverbanden niet allemaal zelf het wiel hoeven uit te vinden. We zorgen bijvoorbeeld ook voor filmpjes, die tijdens zo’n online bijeenkomst kunnen worden ingezet.”

Bevlogen stuurgroep

Zoals gezegd is Jack voorzitter van de stuurgroep van het Stimuleringsprogramma. “Hierin zitten we met twaalf mensen uit verschillende organisaties bij elkaar. Dat werkt echt super. Het zijn stuk voor stuk bevlogen mensen, die stáán voor de uitgangspunten en de doelstellingen van het programma. Over de praktische uitwerking kunnen de meningen uiteraard wel eens verschillen en zijn er soms forse discussies, maar over de visie en de richting is men het eens”, vertelt hij.

Follow-up na 2021

In principe stopt het Stimuleringsprogramma eind 2021. Er is dus werk aan de winkel, benadrukt Jack: “Uiterlijk begin 2021 moet de stuurgroep een toekomstplan klaar hebben voor de follow-up van het programma.”
Als het aan hem ligt, wil hij in ieder geval de continuïteit van dyslexiecentaal.nl waarborgen. “Dan kunnen we relevante informatie ook in de toekomst blijven ontsluiten en met elkaar blijven delen.” Ook ziet hij graag dat de samenwerking in de stuurgroep in enige vorm blijft bestaan. “Natuurlijk zijn er altijd momenten waar je elkaar als organisaties tegenkomt, maar als je dat van het toeval laat afhangen, kom je elkaar wellicht alleen tegen als er problemen zijn… Wat mij betreft blijft de stuurgroep elkaar zien, dat kan uiteraard in een aangepaste frequentie.”

Bestuurlijke verankering op lokaal niveau

Tot slot wil Jack een lans breken voor een bestuurlijke borging van de aanpak van leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie. “Ik zou het toejuichen als de overheid verplicht stelt dat samenwerkingsverbanden en gemeenten in hun Ondersteuningsplan c.q. Jeugdplan een hoofdstuk opnemen over dit thema. Wat mij betreft zou dat zelfs hetzelfde hoofdstuk mogen zijn. Zo wordt beleidsmatig vastgelegd hoe je een en ander op lokaal niveau organiseert en wie welke verantwoordelijkheid heeft. Zo borg je dat het in ieder geval elke vier jaar op de bestuurlijke agenda staat.”

Achtergrondinformatie

10-puntenplan Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie
Folder Stimuleringsprogramma